Władza rodzicielska czym jest i jak można ją stracić?

Poza pewnymi wyjątkami każdy z rodziców niepełnoletniego dziecka sprawuje nad nim władzę rodzicielską. Do zakresu władzy rodzicielskiej zaliczamy prawa, które dotyczą majątku i osoby dziecka. Władza rodzicielska to przede wszystkim wynikające z niej obowiązki i prawidłowe wywiązywanie się z nich. Warto również zastanowić się co grozi rodzicom, którzy nie wywiązują się w należyty sposób ze swoich obowiązków.

Czym jest władza rodzicielska?

Obejmuje ona w szczególności prawo do wykonywania pieczy nad osobą dziecka i jego majątkiem. Zalicza się do niej również wychowanie dziecka z uwzględnieniem jego godności i praw. Władza rodzicielska wykonywana jest do tego momentu, do kiedy wymaga tego dobro dziecka i interes społeczny.

Obowiązki rodzica i dziecka

Władza rodzicielska nakłada obowiązki na obie strony: dziecka i rodzica. Dziecko powinno być posłuszne rodzicom. W pewnych sprawach dziecko nie może samodzielnie podjąć decyzji i powinno wówczas wysłuchać opinii i zaleceń rodziców. Rodzice przed podjęciem ważnych dla dziecka decyzji powinni je wysłuchać i w miarę możliwości uwzględnić jego potrzeby. Zdanie dziecka należy uwzględniać biorąc pod uwagę jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości. Władza rodzicielska przysługuje zazwyczaj obojgu rodziców i każde z nich jest uprawnione do jej wykonywania.

Reprezentowanie dziecka

To właśnie rodzice są ustawowymi przedstawicielami dziecka, które pozostaje pod ich opieką. Rodzice mogą zatem reprezentować dziecko. Każdy z rodziców, który ma władzę rodzicielską może działać samodzielnie jako reprezentant dziecka. Istnieją jednak 2 rodzaje spraw, w których rodzice nie mają takiego uprawnienia. Pierwsze to czynności prawne między dziećmi pozostającymi pod władzą. Druga to czynności prawne między dzieckiem a jednym z rodziców.

Zarządzanie majątkiem dziecka

Rodzice zobowiązani są zarządzać majątkiem dziecka z należytą starannością. Majątek dziecka nie powinien tracić na wartości i nie może niszczeć. W tym przypadku rodzice są dość mocno ograniczeni przez prawo. Nie mają bowiem prawa wykonywać żadnych czynności wychodzących poza zwykłe zarządzanie majątkiem. Jeśli chcą wykonać taką czynność muszą mieć zezwolenie sądu opiekuńczego.

Nadzór nad władzą rodzicielską

Sąd opiekuńczy sprawuje nadzór nad tym, w jaki sposób sprawowana jest władza rodzicielska. W określonych sytuacjach sąd może zobowiązać rodziców do określonego postępowania, określić jakie czynności mogą wykonywać bez udziału sądu, wyznaczyć kuratora sądowego, powierzyć zarządzanie majątkiem dziecka kuratorowi.

Zawieszenie i pozbawienie władzy rodzicielskiej

Władza rodzicielska może być zawieszona. Dotyczy to poważnej przeszkody po stronie rodzica, która utrudnia lub uniemożliwia prawidłowe sprawowanie władzy. W niektórych przypadkach sąd może pozbawić rodzica władzy rodzicielskiej. Mowa o sytuacji, gdy rodzic rażąco zaniedbuje dziecko lub nadużywa władzy rodzicielskiej.